Gids voor een voordelig en relaxed kerstdiner

Kerstmis is voor veel mensen het gezelligste feest van het jaar. Overal lichtjes, een mooi versierde boom, cadeautjes en lekker eten. Tijdens Kerstmis neem je de tijd voor elkaar om lekker bij te praten, spelletjes te doen en te genieten van goed gezelschap. Op onze pagina met 40 Kerstige bespaartips lees je hoe je je huis Kerstproof maakt. Van nepsneeuw tot cadeautjes voor de hele familie. Op deze pagina komen we bij -voor veel mensen- het hoogtepunt van Kerst: het kerstdiner. Voor de één een feestelijke avond om maanden naar uit te kijken, voor de ander een garantie voor heel veel stress, een lege portemonnee en hysterische huilbuien. Herken jij jezelf in de laatste categorie? Lees dan snel verder. Met dit stappenplan voor een relaxed en voordelig Kerstdiner is alle stress volledig verleden tijd. Het toverwoord: voorbereiding.

Op deze pagina willen we je ook laten zien dat het bereiden van een lekker kerstdiner helemaal niet veel geld hoeft te kosten. Met simpele, voordelige ingrediënten zet je een heerlijk diner op tafel, zonder dat je daar een maand voor krom hoeft te liggen. Hoewel we in Nederland veel minder geld uitgeven aan Kerstmis dan in de rest van Europa, kosten deze feestdagen ons gemiddeld toch nog 450 euro. Ter vergelijking: in Engeland geeft men bijna het dubbele uit aan Kerstmis. Het grootste gedeelte van ons budget gaat dan ook op aan lekker eten en drinken, terwijl de Engelsen het grootste deel van hun budget spenderen aan cadeautjes. Kortom: het kerstdiner is een dure, maar gezellige aangelegenheid. Daarom hebben we tussen de planning door heel veel tips voor je, om met een beperkt budget toch lekker te koken. Blijft er meer geld over om leuke dingen van te doen! Fijne voordelige feestdagen!

De stressvrije Kerstplanning

Om op Kerstavond stralend, relaxed én met een heerlijk diner voor de dag te komen, is het slim om 6 weken van te voren te beginnen. Het klinkt misschien een beetje overdreven om half november al na te denken over kerststukjes en kalkoen, maar het zorgt ervoor dat je alle tijd hebt om na te denken en voorbereidingen te treffen. Volg de stappen in deze planning, zodat je zeker weet dat je niets vergeet.

6 weken van te voren

Bedenk wie je allemaal uit wilt nodigen. De hele familie, inclusief aanhang? Of is alleen het gezin voldoende? Misschien heb je geen zin in familie, maar wil je graag je vriendengroep uitnodigen. Schrijf op wie je erbij wilt hebben. Denk daarbij ook na over de ruimte in je huis. 24 mensen in een klein appartement wordt wel erg knus..
Prik een datum. Wordt het kerstavond, 1e of 2e kerstdag?
Als je een datum hebt, is het tijd om de uitnodigen te versturen. Stuur een leuk mailtje rond of ontwerp zelf een leuke kaart die je uitprint en per post verstuurd. Vraag in de uitnodiging of iedereen zijn komst wil bevestigen en meteen allergieën of voorkeuren door kan geven. Zo weet je waar je rekening mee moet houden als je over het menu na gaat denken.

Bespaartips

Kook met seizoensproducten. Stoofperen, kolen, wild, bietjes, mosselen, uien en witlof zijn nu volop verkrijgbaar uit eigen land. Dat scheelt geld en bespaart bovendien het milieu.
Kook met simpele ingrediënten: waarom zou je vier delicatessenzaken afrijden voor peperdure Italiaanse truffels, als je ook een heerlijk gerecht met gewone paddenstoelen kunt maken? Kerstmis draait om de gezelligheid, niet om de meest exclusieve ingrediënten.
Kook een (deels) vegetarisch kerstdiner! Vlees of vis is vaak het duurste onderdeel van het diner, dus als je dat schrapt, bespaar je jezelf veel geld. Bovendien is vegetarisch eten helemaal hip.
Vind je Kerstmis echt niet compleet zonder vlees? Hou dan zo’n 150 gram per persoon aan voor het hoofdgerecht. Dat is meer dan genoeg! Aangevuld met diverse lekkere bijgerechten zit iedereen ook met een wat minder grote hoeveelheid vlees vol.

5 weken van te voren

Wat voor diner wil je gaan geven? Chic, informeel? En hoeveel gangen wil je serveren? Denk ook na over het thema. Ga je klassiek Frans of Engels koken? Of ga je juist voor een heel andere keuken, zoals Thais, Indiaas of Italiaans?
Als je veel gasten uitnodigt, is een buffet ook een leuke optie. Iedereen kan pakken wat hij of zij lekker vindt. Dit is vooral handig als je eigenlijk niet genoeg ruimte hebt om met iedereen aan tafel te gaan zitten.
Tijd voor het leukste gedeelte, het uitzoeken van de recepten! Speur internet af, neus door de kerstedities van kookbladen en neem receptkaarten mee uit supermarkten. Vaak staat bij gerechten een moeilijkheidsgraad aangegeven.
Zorg ervoor dat je niet alles op het laatste moment hoeft te doen. Kies voor een paar gerechten die je goed kunt voorbereiden, zoals een soepje.
Wees realistisch: als je normaal gesproken net aan een ei kunt bakken, is gepocheerde zalm met aardappelmousseline misschien een beetje teveel van het goede. Het gaat erom dat je je best gedaan hebt, niet dat je sterrenwaardig kookt.
Je hoeft niet álles zelf te doen. Rode kool uit een pot is ook lekker, net als brood van de bakker in plaats van uit je broodbakmachine.

Bespaartips Deel II

Merkwaardig, maar waar: veel mensen die normaal bij discountsupermarkten boodschappen doen, gaan tijdens de feestdagen ineens naar duurdere winkels. Nergens voor nodig! Pas je gerechten simpelweg aan op wat er in je voordelige super te krijgen is. Dan staat er wellicht geen kreeft op het menu, maar een varkenshaasje is ook heerlijk.
Doe aan recycling. Van een restantje oud stokbrood maak je eenvoudig bruchetta’s. Oud geworden kerstbrood tover je met melk en een eitje eenvoudig om in heerlijke wentelteefjes. Bolletje ijs erbij en klaar is je toetje!
Op naar de supermarkt voor inkopen? Maak een lijstje met wat je allemaal nodig hebt en hou je daaraan. Laat je niet verleiden door extra kerstkransjes en andere lekkernijen.
Besteed veel aandacht aan de aankleding. Een voordelig tomatensoepje zit er al heel anders uit met een sliertje room en een toefje groen. Met een beetje slagroom en een plantje peterselie maak je ieder gerecht feestelijk!

3 weken van te voren

Als je ervoor gekozen hebt om tijdens je diner gerechten te serveren die je niet eerder gemaakt hebt, is dit het moment om ze te gaan testen. Maak eens een keer risotto, zodat je weet hoe dat gaat en braad een keer een groot stuk vlees. Je hoeft niet per se het vlees dat je tijdens kerst wilt serveren te testen, maar het is handig als je ervaring hebt met de bereidingswijze en weet hoe je oven werkt. Kies bijvoorbeeld voor een beenhammetje, in plaats van een hertenbout. Dat zullen je huisgenoten vast niet erg vinden!
Dit is ook het moment om na te denken over de presentatie en de versiering van de tafel. Niet alleen de praktische zaken, zoals voldoende servies en bestek, maar ook de decoratie is belangrijk. Neem een kijkje in de winkels om inspiratie op te doen.
Lees de recepten door en maak twee boodschappenlijsten. Een met dingen die je nu al kunt halen (houdbare producten, drank, koffie, toastjes) en een met verse producten.
Bestel nu alvast je vlees of vis bij de winkel. Zo weet je zeker dat het er is en hoef je het alleen nog maar op te halen voor de feestdagen.
Ook handig: je boodschappen alvast online bestellen. Zo hoef je tijdens de drukke kerstperiode helemaal de supermarkt niet meer in.
Als je denkt dat je te weinig ruimte hebt in de koelkast, regel dan een extra koelkastje om drankjes in koud te houden. Als het buiten koud genoeg is (kouder dan 7 graden) kun je overigens ook je balkon of tuin inzetten als extra koelkast.
Check of je al het benodigde keukengereedschap hebt.
Denk ook aan plasticfolie, aluminumfolie en bakpapier.

Smakelijk budgetmenu

Voor minder dan 30 euro een smakelijk, zelfgemaakt kerstmenu voor vier mensen op tafel zetten? Dat kan! Met wat mooie aankleding (sterren uit bladerdeeg staan heel kerstig en kosten bijna niets) en sjieke namen (geef toe, minikiprollades klinkt beter dan opgerolde kipfilets) tover jij van voordelige ingrediënten een heerlijk diner op tafel.

Zelfgemaakte pompoensoep met bladerdeegsterren

Voor de zelfgemaakte pompoensoep, klik hier. Voor de bladerdeegsterren: snijd of steek 8 sterren uit twee ontdooide plakjes bladerdeeg. Bestrijk met een geklust eitje en strooi over ieder sterretje een beetje geraspte kaas. Bak 15 – 20 minuten op 200 graden en leg in de soep.

Gevulde minikiprollades met spruitjes en aardappelgratin

Voor de spruitjes en het aardappelgratin: zie de goedkope bijgerechten. Gevulde minikiprollades: 4 kippendijenfilets zonder bot, 4 theelepels grove mosterd, 100 gram rauwe ham. Sla de dijenfilets iets platter, bestrijk de binnenkant met mosterd en rol op. Wikkel om ieder rolletje een plakje ham. Bak de minirollades in een klontje boter aan alle kanten bruin en laat ze vervolgens in 10 minuten gaar worden.

Chocolademousse

Appeltje eitje, met dit recept van Albert Heijn. Serveer in mooie glaasjes en bestrooi met wat poedersuiker. Als je eerst een sjabloontje knipt, bijvoorbeeld een sterretje, dit op de mousse legt en er vervolgens suiker overheen strooit, krijg je een nog feestelijker effect!

1 week van te voren

Wie slim is, begint nu alvast met koken. Soep kun je bijvoorbeeld nu al maken en invriezen. Ook geblancheerde groenten, stoofpeertjes, de vulling voor de kalkoen, hartige taarten, sommige sauzen en degen laten zich goed invriezen. Vergeet niet om ze op tijd uit de vriezer te halen.
Maak een planning voor de overige recepten. Recepten die je goed kunt voorbereiden (bijvoorbeeld een dessert wat in de koelkast moet opstijven), doe je eerst. Hou ook rekening met oventijden en temperaturen. Maak bijvoorbeeld voor iedere dag een tabel en plan alle voorbereidingen, werkzaamheden, baktijden en oventemperaturen daarin. Zo zie je precies wanneer de oven bezet is en wanneer je wat moet doen.

Gemakkelijke en voordelige bijgerechten

Geroosterde pompoen

Snijd een gewassen flespompoen van ongeveer een kilo in plakken van 2 centimeter dik. Verwijder de zaden, maar laat de schil zitten. Meng de pompoen met 3 eetlepels olijfolie en 2 theelepels kruiden naar smaak, bijvoorbeeld tijm, rozemarijn, komijn of chiliflakes. Leg de pompoen op een bakplaat en bak een half uur in de oven op 200 graden. Bestrooi voor het serveren met wat grof zeezout.

Rode kool met appeltjes (voor 4 personen)

Snijd een rode kool fijn en was goed. Verhit een klontje boter in een pan en fruit hierin twee gesnipperde uitjes. Doe de kool erbij, vul aan met 200 warm water en doe er een heel sjalotje bij, waar je 4 kruidnagels ingestoken hebt. Laat ongeveer 20 – 25 minuten stoven tot de kool zacht is. Voeg na 10 minuten 2 in blokjes gesneden appels toe.

5 dagen van te voren

Tijd om een tafelschikking te maken. Wie zit er naast wie? Het is gebruikelijk om dames en heren om en om te plaatsen. Als er kleine kinderen mee eten is het handig om ze naast hun vader of moeder te plaatsen.
Maak mooie naamkaartjes en menukaarten. Er zijn talloze creatieve manieren om dit te presenteren. We hebben er een paar voor je verzameld op Pinterest.
Dit is ook het moment om eventueel geleende stoelen en tafels op te halen.
Maak alvast ijsblokjes. Het staat feestelijk om in ieder ijsklontje een rode cranberry en een blaadje te doen voor je ze invriest.
Zet bier, witte wijn en rosé, frisdrank en flessen water koud.
Poets de wijnglazen en het bestek op, strijk het tafellaken en de servetten.

Aardappelgratin

chil 1 kilo vastkokende aardappelen en snijd ze in dunne plakjes. Snijd vier tenen knoflook fijn. Bedek de bodem van een ovenschaal met aardappelplakjes, verdeel de knoflook erover en bestrooi met peper en zout. Herhaal dit tot de aardappelschijfjes op zijn. Giet er 250 milliliter slagroom overheen en bestrooi met (zelf)geraspte kaas. Bak 1 uur op 200 graden in de oven, waarvan de eerste 30 minuten bedekt met aluminiumfolie.

Spruitjes met walnoten (voor 4 personen)

Maak 500 gram spruitjes schoon en halveer ze. Giet een flinke scheut olie in een wok en roer hier twee eetlepels kerrie doorheen. Wok de spruitjes drie minuten, voeg een gesnipperd uitje toe en bak nog 2 minuten. Schenk er 150 milliliter water bij en laat de spruitjes hierin zo’n 5 minuten garen. Zet ondertussen de kinderen aan het werk om wat walnoten te kraken en schep deze op het laatst door de spruitjes.

1 dag van te voren

Voorbereidingsdag! Veel groenten kun je nu al schillen en snijden, zodat je ze morgen alleen nog maar hoeft te pakken. Hoe meer tijdrovende klusjes als aardappels schillen, uien snipperen en wortels schrappen je nu doet, hoe minder je morgen hoeft te doen! Bewaar de groenten in ziplockzakjes, zo drogen ze niet uit en zijn ze makkelijk te bewaren in de koelkast.
Veel toetjes, zoals tiramisu en pudding, kun je prima vandaag al maken. Vaak zijn ze een dag later nog lekkerder!
Haal eerder ingevroren gerechten uit de vriezer en laat in de koelkast rustig ontdooien.
Zorg dat alles wat je morgen nodig hebt schoon is en binnen handbereik staat, zodat je nergens naar hoeft te zoeken.
Plak alle recepten in de goede volgorde op een keukenkastje. Zo weet je precies wat je wanneer moet doen en kun je de papieren niet kwijtraken.

Keukentips

Soep en saus hou je ongeveer 1,5 uur op temperatuur in een thermoskan. Kies er wel eentje die niet naar koffie smaakt. Ook in de oven hou je gerechten lekker warm op 50 graden. Pas wel op voor te ver doorgaren, dus laat het niet te lang in de oven staan.
Rode wijn drink je op kamertemperatuur, wordt altijd gezegd. In werkelijkheid kun je hem beter iets kouder drinken, omdat de huiskamer tegenwoordig een stuk warmer is dan vroeger. Zet de wijn een half uurtje voor je hem wilt drinken in de koelkast, dan is hij een graad of 17 als je hem inschenkt. Veel lekkerder dan lauwe wijn!
Moet je heel veel groenten in plakjes snijden, maar ben je niet zo heel rap met een mes? Gebruik een eiersnijder, hiermee kun je namelijk ook champignons en andere zachte groenten mee in reepjes snijden.

8 uur van te voren

Sta op tijd op, zodat je niet hoeft te haasten. Trek een comfortabele outfit aan waarin je je lekker kunt bewegen en waarvan het niet erg is als er een vlekje inkomt.
Zorg dat er een schone theedoek klaarligt, waar je je handen aan af kunt vegen.
Begin met het dekken van de tafel. Dan staat deze in ieder geval klaar en hoef jij je verder alleen nog maar druk te maken om het eten.
Volg het schema wat je eerder opgesteld hebt.
Spoel tijdens het koken zoveel mogelijk af, zodat je later geen enorm aangekoekte pannen schoon hoeft te bikken. Als je tijd hebt om tussendoor een afwas te doen is dat een absolute aanrader.
Voorverwarmde borden zorgen dat het eten langer warm blijft. Hier zijn verschillende manieren voor. Zet ze bijvoorbeeld 10 minuten op 100 graden in de oven, spoel ze af en zet ze nat 15 seconden in de magnetron of laat ze een poosje in een bak met heet water staan.
Probeer het tijdens het koken zo netjes mogelijk te houden in de keuken. Spoel gebruikte pannen, schalen en lepels direct af en zet ze indien nodig in de vaatwasser. Geknoeid? Direct een doekje erover. Lege pakjes, blikjes en schillen? Zet een bakje of pedaalemmerzak op het aanrecht en gooi het direct weg. Zo sta je na het diner niet nog uren in de keuken om schoon te maken en op te ruimen.
Schaf een vleesthermometer aan. Zo kan een groot stuk vlees nooit meer mislukken. Steek hem simpelweg midden in het dikste stuk vlees en hou de temperatuur in de gaten. Voor rundvlees geldt dat het ‘rood’ is bij 38 – 45 graden Celsius en medium rond 50 C. Kalfsvlees is bij 57 C rosé, en bij 62 – 64 C doorbakken. Varkensvlees is bij 58 C nog ietsje roze en bij 64 – 68 C door en door gaar. Lamsvlees is bij 57 C rosé en bij 64 -68 C doorbakken. Gevogelte móet gaar en rond de 82 – 84 C zijn.

Vlak voor het diner

Als alle voorbereidingen getroffen zijn is het tijd om jezelf dinerproof te maken. Neem een douche en trek iets leuks aan, zodat je klaar bent om de gasten met een grote smile te ontvangen.
Geen tijd om zelf bij de deur te gaan staan? Zorg ervoor dat je partner of een van de kinderen de gasten opvangt en iets te drinken aanbiedt. Zo kun jij in alle rust verder kokkerellen.
Steek de kaarsjes aan en zet een muziekje op. Bij een diner is het fijn om rustige muziek te draaien op te achtergrond, die eigenlijk nauwelijks opvalt, bijvoorbeeld instrumentale kerstmuziek.
Bak wat brood af of leg de laatste hand aan de hapjes, zodat je bij het eerste drankje ook direct een hapje kunt serveren.

Aankleding van de tafel

Dek de tafel sfeervol. Daar heb je echt geen supermodieus servies, duur damast of andere prijzige aankleding voor nodig. Leg een wit kleed op tafel (of een oud laken, als je dat hebt), zet een heleboel waxinelichtjes in lege glazen potjes neer en mix en match je servies. Het hoeft niet allemaal bij elkaar te passen, alles door elkaar is juist hartstikke hip!
Tip van lezeres Jeanine: “Een kersttafel is voor mij pas echt af met wat groen. Omdat ik geen zin heb om dure losse takken te kopen bij het tuincentrum, zaag ik uit de achterkant van de kerstboom wat takken die ik op tafel leg. Wat overgebleven kerstballen ertussen en klaar!”
Van Ineke kregen we ook een tip op het gebied van aankleding: “Ik heb een paar jaar geleden in het bos een prachtige kale tak gevonden. Rond kerst hang ik deze aan twee draadjes boven de eettafel en versier ik hem met ballen en lichtjes.”

Tijdens het diner

Neem de tijd voor het eten. Je hebt niet zo lang in de keuken gestaan om alles in een uurtje weg te werken! Hanteer ongeveer 3 kwartier vanaf het begin van het vorige gerecht voor je een nieuw gerecht serveert. Tussen het hoofdgerecht en het dessert mag zelfs nog wel iets langer zitten.
Zet flessen wijn en water lekker op tafel, zodat je niet constant heen en weer hoeft te lopen om je gasten te bedienen.
Accepteer gerust wat hulp, als dat je aangeboden wordt en het je uitkomt. Een extra handje om de jus over het vlees te schenken terwijl jij de aardappels opschept, kan heel handig zijn. Durf het ook te zeggen als je geen hulp nodig hebt, bijvoorbeeld omdat je keuken daar te klein voor is.
Vergeet ook niet te genieten!